6 powodów, dla których warto jeść gorzką czekoladę

Czekolada poprawia humor, dodaje energii, smakuje prawie każdemu. Jej gorzka wersja dodatkowo wykazuje sporo właściwości prozdrowotnych. Jakie korzyści przynosi regularne spożycie gorzkiej czekolady? Dlaczego akurat gorzka i jak dużo jej jeść? Wszystkie te informacje znajdziesz w poniższym artykule.

Ziarna kakao jako pierwsi wykorzystywali Majowie, ale w zupełnie inny sposób niż my obecnie. Przygotowywali z nich napój o nazwie Xococalit - ziarna roztarte z różnymi dodatkami, między innymi pieprzem, chilli i cynamonem. W dosłownym tłumaczeniu słowo Xococalit to „gorzka woda” i w smaku napój musiał być rzeczywiście wyjątkowo gorzki. Kto spróbował kiedyś surowego ziarna kakao, ten rozumie :)

Do Europy ziarna kakaowca przywiózł Krzysztof Kolumb, uważając je za „tajemniczo wyglądające migdały”. Początkowo nie zyskały popularności i trzeba było czekać ponad 100 lat, aż ktoś wpadł na pomysł wymieszania miażdżonych ziaren z wodą i odrobiną cukru, a kolejne 200 lat na wyprodukowanie pierwszej tabliczki czekolady. A ona już szybko zdążyła nas w sobie rozkochać!

Czekolada czekoladzie nierówna

Obecnie asortyment wyrobów czekoladowych dostępnych w sklepach jest ogromny. Zaryzykowałabym nawet stwierdzenie, że żaden z produktów spożywczych nie ma tylu wariantów. Gorzka, mleczna, biała, z orzechami, z nadzieniem, z dodatkiem karmelu, soli, chilii, w postaci tabliczki, czekoladek, napoju, kremu...

Za korzystne właściwości czekolady odpowiadają związki polifenolowe pochodzące z ziarna kakao. Jeśli czekolada zawiera go mniej niż 70%, to ilość korzystnych związków jest zbyt niska, żeby mogły „zadziałać”. Dodatkowo taka czekolada zawiera więcej innych surowców, przede wszystkim cukru i masła kakaowego. W skrajnym przypadku, czyli w czekoladzie białej, kakao nie występuje wcale. Dlatego korzystne właściwości omówione w tym artykule odnoszą się do spożycia czekolady gorzkiej, zawierającej co najmniej 70% kakao.

W takim razie - czym może pochwalić się gorzka czekolada?

1. Ma działanie przeciwzapalne

Podstawową właściwością polifenoli zawartych w ziarnach kakao jest działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne. To oznacza, że będą one „walczyć” z wolnymi rodnikami. Takie wsparcie jest nam bardzo potrzebne! Wolne rodniki powstają w naszym organizmie nieustannie, a przy nadmiernym stresie, wzmożonym wysiłku fizycznym czy infekcji ich produkcja jest wzmożona. Nadmiar wolnych rodników w organizmie przyspiesza proces starzenia komórek i odpowiada za rozwój wielu chorób, między innymi nowotworów.

2. Chroni przed chorobami neurologicznymi

Dzięki właściwościom przeciwutleniającym i przeciwzapalnym gorzka czekolada korzystnie wpływa również na pracę mózgu. Chroni tkankę nerwową przed uszkodzeniem, przez co zmniejsza ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych – w tym Parkinsona i Alzheimera.

Codzienne spożywanie czekolady wiąże się ze zwiększonym przepływem krwi przez naczynia krwionośne w mózgu, co może zapobiegać udarom. Zostało to potwierdzone w dużym badaniu klinicznym przeprowadzonym w Japonii, ale korzystny efekt był odnotowany tylko wśród kobiet.

3. Pozytywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy

Czekolada przez różne mechanizmy wspiera układ sercowo-naczyniowy. Jednym z jej działań jest zwiększenie produkcji tlenku azotu, który rozszerza naczynia krwionośne i tym samym obniża ciśnienie krwi.

Włókna obecne w ziarnie kakao mają korzystny wpływ na poziom cholesterolu we krwi. Obniżają cholesterol całkowity i frakcję LDL, a nie wpływają na frakcję HDL (więcej na temat cholesterolu przeczytasz w tym artykule). Dodatkowo związki roślinne pochodzące z kakao chronią cząsteczki cholesterolu LDL przed utlenieniem i redukują ryzyko „zlepiania” płytek krwi. Oba te mechanizmy zapobiegają miażdżycy naczyń tętniczych.

4. Pomaga regulować gospodarkę węglowodanową

Polifenole zawarte w czekoladzie spowalniają trawienie i wchłanianie węglowodanów. Dzięki temu poziom glukozy we krwi nie rośnie gwałtownie i wysoko. Pozytywnie wpływają także na insulinowrażliwość, dlatego gorzka czekolada jest świetną formą słodyczy dla osób z insulinoopornością. Ze względu na wymienione działania, a także przez redukowanie ilości wolnych rodników, regularne spożywanie gorzkiej czekolady zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2. Ważna jest odpowiednia porcja! Korzystny wpływ przynosi konsumpcja od 60 do 180 gramów tygodniowo. Zarówno mniejsze jak i większe ilości nie przynoszą pozytywnych efektów zdrowotnych.

5. Poprawia stan flory jelitowej

W jednym z badań zaobserwowano wpływ polifenoli z kakao na zmianę składu flory bakteryjnej w jelicie. Nastąpił wzrost korzystnych bakterii Lactobacillus i Bifidobacterium, które działają przeciwzapalnie. Odpowiedni stan flory jelitowej ma ogromne znaczenie zarówno w prawidłowych procesach trawiennych jak i odporności organizmu, a ostatnie doniesienia sugerują również związek nieprawidłowej flory jelitowej z depresją.

6. Poprawia nastrój

To, za co większość z nas kocha czekoladę, to jej wpływ na nasz nastrój. Smak czekolady powoduje wydzielanie endorfin, co poprawia samopoczucie, a nawet wywołuje efekt przeciwbólowy. W jednym z badań na grupie ponad 13 tysięcy osób, spożycie najwyższych ilości gorzkiej czekolady wiązało się ze znacznie mniejszym ryzykiem wystąpienia objawów depresji (o 57%!).

Gorzka czekolada - dlaczego warto włączyć ją do diety?

Warto zapamiętać!

Oddziaływanie czekolady na organizm człowieka jest korzystne i wielokierunkowe. Zmniejsza stan zapalny, ochrania komórki nerwowe przed degeneracją, poprawia parametry sercowo-naczyniowe, reguluje gospodarkę węglowodanową, korzystnie wpływa na skład flory jelitowej i poprawia nastrój. Odnosi się to jednak tylko do czekolady gorzkiej, o zawartości kakao co najmniej 70%.

Mimo wszystko pamiętajmy o tym, że jest to również produkt wysokokaloryczny - tabliczka gorzkiej czekolady będzie zawierać około 580 kilokalorii. Dla porównania, miseczka truskawek dostarczy ich nawet 10 razy mniej. Mając to na uwadze, pamiętajmy o tym, żeby spożywać ją z umiarem. Korzystne efekty przynosi spożycie 60 - 180 gramów tygodniowo, więc 1-2 duże kostki dziennie będą w sam raz!

Piśmiennictwo

Montagna M., Diella G., Triggiano F. i wsp.: Chocolate, “Food of the Gods”: History, Science, and Human Health. Int J Environ Res Public Health 2019, 16(24), 1-21
Magrone T., Russo M., Jirillo E.: Cocoa and Dark Chocolate Polyphenols: From Biology to Clinical Applications. Frontiers in Immunology 2017, 8, 1-13
Yuan S., Li X., Jin Y. i wsp.: Chocolate Consumption and Risk of Coronary Heart Disease, Stroke, and Diabetes: A Meta-Analysis of Prospective Studies. Nutrients 2017, 9(7), 1-10
Katz D., Doughty K., Ali A.: Cocoa and Chocolate in Human Health and Disease. Antioxid Redox Signal 2011, 15, 2779–2811
Garcia J., Santana A., Baruqui D. i wsp.: The Cardiovascular effects of chocolate. Rev Cardiovasc Med 2018, 19(4), 123-127
Kerimi A., Williamson, G.: The cardiovascular benefits of dark chocolate. Vascular Pharmacology 2015, 71, 11 - 15
Giuseppe R., Castelnuovo A., Centritto F. i wsp.: Regular Consumption of Dark Chocolate Is Associated with Low Serum Concentrations of C-Reactive Protein in a Healthy Italian Population. J. Nutr. 2008, 138, 1939–1945
Jackson S., Smith L., Firth J. i wsp.: Is there a relationship between chocolate consumption and symptoms of depression? A cross‐sectional survey of 13,626 US adults. Depress Anxiety 2019, 36(10), 987-995
Kwakerski upór i wojna o innowacje, czyli o czekoladzie Cadbury i innych. [W:] Prokurat S: Niezwykłe początki znanych firm. Warszawa 2015, 94-118, PWN, ISBN 978-83-01-18186-4